Przemoc domowa – zwana także przemocą w rodzinie – występuje między ludźmi w intymnym związku. Przemoc domowa może przybierać różne formy, w tym przemoc emocjonalną, seksualną i fizyczną oraz groźby wykorzystywania. Przemoc ze strony partnera może spotkać każdego, jednak przemoc domowa skierowana jest najczęściej do kobiet. Przemoc domowa może się zdarzyć w związkach heteroseksualnych i osób tej samej płci.

Obraźliwe relacje zawsze wiążą się z brakiem równowagi władzy i kontroli. Sprawca stosuje zastraszające, raniące słowa i zachowania, aby kontrolować partnera.

Zidentyfikowanie przemocy domowej na początku może nie być łatwe. Podczas gdy niektóre związki od samego początku są wyraźnie nadużyciami, nadużycia często zaczynają się subtelnie i pogarszają się z czasem. Możesz doświadczać przemocy domowej, jeśli jesteś w związku z kimś, kto:

• Wyzywa cię, obraża lub poniża

• Uniemożliwia lub zniechęca Cię do chodzenia do pracy lub szkoły lub spotykania się z członkami rodziny lub przyjaciółmi

• Próbuje kontrolować, jak wydajesz pieniądze, gdzie idziesz, jakie leki bierzesz lub jak się ubierasz

• Zachowuje się zazdrosnie lub zaborczo lub stale oskarża cię o niewierność

• Złości się, gdy pije alkohol lub bierze narkotyki

• Grozi przemocą lub bronią

• Uderza, kopie, popycha, policzkuje, dusi lub w inny sposób rani Ciebie, Twoje dzieci lub zwierzęta domowe

• Zmusza Cię do uprawiania seksu lub angażowania się w czynności seksualne wbrew Twojej woli

• Obwinia cię za swoje agresywne zachowanie lub mówi ci, że na to zasługujesz.

​

Jeśli jesteś w związku tej samej płci lub jesteś osobą biseksualną lub transpłciową, możesz również doświadczać przemocy, jeśli jesteś w związku z kimś, kto:

• Grozi, że powie przyjaciołom, rodzinie, współpracownikom lub członkom społeczności o swojej orientacji seksualnej lub tożsamości płciowej

• Mówi ci, że nikt nie pomogę ci z powodu twojej seksualności lub tożsamości płciowej

• Usprawiedliwia nadużycia, kwestionując Twoją seksualność lub tożsamość płciową.

​

Ciąża, dzieci, członkowie rodziny i przemoc domowa

Czasami przemoc domowa zaczyna się — lub nasila — w czasie ciąży. Przemoc domowa zagraża zdrowiu Twojemu i dziecka. Niebezpieczeństwo utrzymuje się po urodzeniu dziecka.

Nawet jeśli Twoje dziecko nie jest wykorzystywane, samo bycie świadkiem przemocy domowej może być dla niego szkodliwe. Dzieci, które dorastają w domach, w których panuje przemoc, są bardziej narażone na wykorzystywanie i częściej niż inne dzieci mają problemy behawioralne. Jako dorośli częściej stają się sprawcami przemocy lub myślą, że przemoc jest normalną częścią związków.

Możesz się martwić, że powiedzenie prawdy jeszcze bardziej zagrozi Tobie, Twojemu dziecku lub innym członkom rodziny — i że może to doprowadzić do rozpadu Twojej rodziny. Ale szukanie pomocy to najlepszy sposób na ochronę siebie i swoich bliskich.

 

Przerwij cykl

Jeśli jesteś w rodzinie, w której doświadczasz przemocy, możesz rozpoznać ten wzorzec:

• Twój oprawca grozi przemocą.

• Twój oprawca atakuje.

• Twój oprawca przeprasza, obiecuje zmianę i oferuje prezenty.

• Cykl się powtarza.

Im dłużej pozostajesz w toksycznym związku, tym większe jest fizyczne i emocjonalne żniwo. Możesz popaść w depresję i niepokój lub możesz zacząć wątpić w swoją zdolność do dbania o siebie. Możesz czuć się bezradny lub sparaliżowany.

Możesz również zastanawiać się, czy przemoc jest twoją winą — jest to powszechny punkt dezorientacji wśród osób, które przeżyły przemoc domową, co może utrudniać szukanie pomocy.

​

Nie bierz winy na siebie

Możesz nie być gotowy do szukania pomocy, ponieważ wierzysz, że przynajmniej częściowo ponosisz winę za nadużycia w związku. Przyczyny mogą obejmować:

• Twój partner obwinia cię za przemoc w twoim związku. Agresywni partnerzy rzadko biorą odpowiedzialność za swoje czyny.

• Twój partner zachowuje się obraźliwie tylko w stosunku do ciebie. Sprawcy często przejmują się wyglądem zewnętrznym i mogą wydawać się czarujący i stabilni osobom spoza twojego związku. Może to spowodować, że uwierzysz, że jego działania można wytłumaczyć tylko czymś, co zrobiłeś.

• Terapeuci i inni pracownicy socjalni lub funkcjonariusze policji, którzy spotykają się z tobą lub z partnerem, nie wykryli problemu. Jeśli nie powiedziałeś swojemu lekarzowi o przemocy domowej, może on jedynie zauważyć niezdrowe wzorce w twoim myśleniu lub zachowaniu. Może to prowadzić do błędnej diagnozy. Na przykład osoby, które przeżyły przemoc ze strony partnera, mogą mieć objawy przypominające choroby przewlekłe, takie jak zespół jelita drażliwego. Narażenie na przemoc ze strony partnera zwiększa również ryzyko wystąpienia chorób psychicznych, takich jak depresja, lęk i zespół stresu pourazowego.

• Zachowywałeś się niestosownie wobec swojego oprawcy, krzycząc, popychając lub uderzając partnera podczas konfliktów. Możesz martwić się, że sam jesteś agresywny, ale bardziej prawdopodobne jest, że działałeś w samoobronie lub w silnym stresie emocjonalnym. Twój oprawca może wykorzystać takie incydenty, aby tobą manipulować, opisując je jako dowód, że jesteś agresywnym partnerem.

​

Wyjątkowe wyzwania​

• Jeśli jesteś starszą kobietą , możesz napotkać wyzwania związane z wiekiem i długością trwania waszego związku. Być może dorastałeś w czasach, gdy o przemocy domowej po prostu nie rozmawiano. Ty lub twój partner możecie mieć problemy zdrowotne, które zwiększają waszą zależność lub poczucie odpowiedzialności.

• Jeśli jesteś w związku z osobą tej samej płci , możesz być mniej skłonny do szukania pomocy po napaści, jeśli nie chcesz ujawniać swojej orientacji seksualnej. Jeśli zostałaś wykorzystana seksualnie przez inną kobietę, możesz również obawiać się, że nikt ci nie uwierzy.

Jednak jedynym sposobem na przerwanie cyklu przemocy domowej jest podjęcie działań. Zacznij od poinformowania kogoś o nadużyciu, czy to przyjaciel, sąsiadka, pracownik służby zdrowia czy inny bliski znajomy. Możesz także zadzwonić na krajową infolinię dotyczącą przemocy domowej.

Na początku rozmowa o nadużyciu może być dla ciebie trudna. Ale zrozum, że nie jesteś sam i są eksperci, którzy mogą ci pomóc. Prawdopodobnie odczujesz ulgę i otrzymasz bardzo potrzebne wsparcie.

 

Stwórz plan bezpieczeństwa

Pozostawienie sprawcy przemocy może być niebezpieczne. Rozważ podjęcie tych środków ostrożności:

• Zadzwoń do schroniska dla kobiet lub na infolinię dla ofiar przemocy domowej, aby uzyskać poradę. Zadzwoń w bezpiecznym czasie — gdy sprawcy nie ma w pobliżu — lub z domu przyjaciela lub z innego bezpiecznego miejsca.

• Spakuj awaryjną torbę zawierającą przedmioty, których będziesz potrzebować podczas wyjazdu, takie jak dodatkowe ubrania i klucze, telefon na kartę. Zostaw torbę w bezpiecznym miejscu. Trzymaj ważne dokumenty osobiste, pieniądze i leki na receptę pod ręką, abyś mógł je zabrać ze sobą w każdej chwili.

• Wiedz dokładnie, dokąd się udasz i jak tam dotrzesz.

​

Ukryj swoją komunikację i lokalizację

Sprawca przemocy może wykorzystywać technologię do monitorowania Twojej komunikacji telefonicznej i internetowej oraz do śledzenia Twojej lokalizacji. Jeśli obawiasz się o swoje bezpieczeństwo, poszukaj pomocy. Aby zachować swoją prywatność:

• Ostrożnie korzystaj z telefonów. Twój sprawca może przechwytywać połączenia i słuchać twoich rozmów. Agresywny partner może użyć identyfikatora dzwoniącego, sprawdzić Twój telefon komórkowy lub przeszukać historię rozliczeń telefonicznych, aby zobaczyć historię połączeń i SMS-ów.

• Ostrożnie korzystaj z komputera domowego. Twój sprawca może używać oprogramowania szpiegującego do monitorowania twoich e-maili i odwiedzanych stron internetowych. Rozważ skorzystanie z komputera w pracy, w bibliotece lub w domu przyjaciela, aby szukać pomocy.

• Wyłącz lokalizację w telefonie, aby Twój sprawca nie mógł określić twojej lokalizacji.

• Często zmieniaj hasło do poczty e-mail. Wybierz hasła, które byłyby trudne do odgadnięcia przez sprawcę.

• Wyczyść historię. Postępuj zgodnie z instrukcjami przeglądarki, aby usunąć wszelkie informacje o przeglądanych witrynach lub grafikach.

​

Gdzie znaleźć pomoc

W nagłych przypadkach zadzwoń pod numer 997.

Pomocne może się okazać też:

• Ktoś, komu ufasz. Zwróć się o wsparcie do przyjaciela, zaufanej sąsiadki, współpracownika lub księdza lub do organizacji pomagającej osobom doznającym przemocy w rodzinie.

• Niebieska Linia 800-12-00-02. Zadzwoń na Niebieską Linię, aby uzyskać informacje co dalej możesz zrobić  i gdzie możesz się schronić.

• Twój pracownik socjalny. Pracownik socjalny zazwyczaj wspiera i pomaga i może skierować cię do bezpiecznego mieszkania i innych lokalnych zasobów.

• Lokalne schronisko dla kobiet lub centrum kryzysowe. Schroniska i centra kryzysowe zazwyczaj zapewniają 24-godzinne schronienie w nagłych wypadkach, a także porady w kwestiach prawnych oraz usługi wsparcia.

• Poradnia lub centrum zdrowia psychicznego. W większości miast w Polsce dostępne są poradnie i grupy wsparcia dla kobiet w toksycznych związkach.

• Lokalny sąd. Sąd może pomóc ci w uzyskaniu zakazu zbliżania się, który zgodnie z prawem nakazuje sprawcy trzymanie się z dala od ciebie pod groźbą aresztowania. Lokalni prawnicy są dostępni, aby pomóc Ci przejść przez ten proces.

​

Zauważenie, że jesteś w toksycznym związku, może być trudne, ale pomoc jest dostępna. Pamiętaj, nikt nie zasługuje na krzywdę.

​

Zachęcamy do dokonania tej ważnej zmiany razem z nami i do rozpowszechniania wiedzy na rzecz zapobiegania przemocy wobec kobiet i dzieci.